Pracownik podlega odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną pracodawcy, ale również ponosi odpowiedzialność za powierzone mienie. Gdy w wyniku nieumyślnego lub umyślnego działania pracownika dochodzi do powstania szkody, wówczas pracodawca może zdecydować się na podjęcie stosownych kroków. Jakich?
Odpowiedzialność pracownika – najważniejsze informacje
Pracownik ponosi odpowiedzialność materialną za poniesioną przez pracodawcę szkodę z powodu nienależytego wykonania swoich obowiązków lub zawinionego niewykonania. W takiej sytuacji kodeks pracy daje pracodawcy możliwość pociągnięcia pracownika do odpowiedzialności, musi on jednak udowodnić nie tylko szkodę, ale i winę osoby zatrudnionej.
Warto pamiętać, że podczas wykazywania odpowiedzialności pracownika musi nastąpić związek między niedotrzymaniem obowiązków a szkodą, która została wyrządzona. Istotne jest również to, że pracownik ponosi odpowiedzialność za rzeczywiste straty, które musiał ponieść pracodawca. Oznacza to, że w przypadku np. zepsucia przez pracownika maszyny do szycia może on ponieść koszty wyłącznie związane z jej naprawą, a nie poniesionymi stratami np. wskutek wstrzymanej produkcji czy niewywiązania się z terminu dostawy. Jeśli przy powstawaniu szkody brali udział inni pracownicy, odpowiedzialność za jej spowodowanie poniosą w równym stopniu.
Jednak w przypadku gdy zarobki pracownika nie są zbyt wysokie, a pracodawca nie jest w stanie wykazać rażących zaniedbań wynikających z działań pracownika, zakres odpowiedzialności za poniesione szkody powinien być stosownie zmniejszony.
Czy odpowiedzialność pracownika może być zniesiona?
W niektórych sytuacjach odpowiedzialność pracownika może zostać zniesiona, choć muszą wystąpić ku temu uzasadnione okoliczności. Może to być stan wyższej konieczności, fizyczna niemożność wykonania obowiązków, działanie w ramach dopuszczalnego ryzyka. Wyłączenie odpowiedzialności może mieć również związek z niedyspozycją pracownika czy jego nadmiernym obciążeniem.
Odszkodowanie na rzecz pracodawcy
Jak już wspomnieliśmy, podczas dochodzenia odszkodowania pracodawca musi wykazać, że to właśnie celowe działania pracownika doprowadziły do powstania szkody. Odszkodowanie ustala się stosowanie do stopnia wyrządzonej szkody, jednak nie może ono wynosić więcej niż trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia, które na dzień powstania szkody przysługiwało pracownikowi. W kolejnym kroku pracodawca oblicza wysokość miesięcznych potrąceń z pensji. Istotne jest jednak to, by zachować minimalną wartość wynagrodzenia. Warto jednak pamiętać, że te potrącenia mają charakter dobrowolny. Jeśli więc pracownik nie wyraża na nie zgody, pracodawca może domagać się odszkodowania na drodze sądowej.
Odpowiedzialność pracownika względem pracownika obejmuje również mienie powierzone, np. pieniądze, kosztowności, narzędzia i instrumenty, a także środki ochrony indywidualnej, jak buty i odzież robocza. Niezależnie od tego, czy szkoda za powierzone mienie powstała umyślnie, czy nieumyślnie, obciążenie pracownika za szkodę przez pracodawcę może nastąpić w pełnym zakresie.
