Jeżeli ZUS wydał niekorzystną decyzję dotyczącą emerytury lub renty, można wnieść od niej odwołanie do Sądu Okręgowego – Sądu pracy i ubezpieczeń społecznych – właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Zakwestionowana może być zarówno odmowa przyznania świadczenia, jak i jego wysokość – radzi Edyta Dziobek-Romańska.
W sprawie emerytury lub renty musi zostać zachowana forma pisemna. W treści należy określić: numer decyzji nadany przez ZUS, zarzuty i wnioski, merytoryczne uzasadnienie zarzutów i wniosków (w tej części należy przedstawić konkretne zarzuty niewłaściwego działania urzędu), podpis ubezpieczonego lub podpis jego przedstawiciela ustawowego bądź pełnomocnika. Ponadto odwołanie to musi spełniać ogólne wymogi pisma procesowego, czyli oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko oraz oznaczenie miejsca zamieszkania osoby odwołującej się, jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, oznaczenie rodzaju pisma i przedmiotu sporu, wymienienie załączników. Sąd sprawdza pismo pod względem formalnym i wzywa stronę do uzupełnienia, poprawienia ewentualnych błędów i braków. Jeśli jednak przekroczono termin odwołania, sąd odrzuca je nie nadając biegu sprawie.
Odwołanie należy wnieść w ciągu miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Jeżeli zaś ZUS nie wydał decyzji w ciągu dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku, wniesienie odwołania możliwe jest w każdym czasie po upływie tych dwóch miesięcy. Odwołanie należy dostarczyć za pośrednictwem poczty do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzje. Istnieje również możliwość ustnego złożenia odwołania do protokołu sporządzonego przez tę placówkę. Ubezpieczony może również wnieść odwołanie do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy albo w sądzie właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. W takiej sytuacji sąd niezwłocznie przekazuje protokół do właściwej placówki ZUS.
Jeśli ZUS uzna odwołanie za słuszne, może w ciągu 30 dni zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję. W przypadku, jeśli nie zgodzi się z zarzutami, ma obowiązek przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy oraz uzasadnieniem do właściwego sądu. Rozpatrując odwołanie sąd może je oddalić, jeżeli brak podstaw do jego uwzględnienia, może również zmienić zaskarżoną decyzję w całości lub części.
