Popieram nadanie językowi śląskiemu statusu języka regionalnego – deklaruje Zbyszek Zaborowski

Przedstawiamy wywiad ze Zbyszkiem Zaborowskim – kandydatem do Sejmu z listy koalicji Zjednoczonej Lewicy.

Marcin Wolski: Ustawa metropolitalna budzi wiele wątpliwości wśród śląskich samorządowców. Wolą oni raczej, żeby ta ustawa nie weszła w życie. Czy poprze Pan prezydentów miast aglomeracji śląskiej w blokowaniu tej ustawy, czy raczej będzie dążyć do jej uchwalenia?

Zbyszek Zaborowski: Pomagałem blokować prezydentom ustawę o powiecie metropolitalnym, bo tworzyła nowy szczebel samorządowy i pozbawiłaby śląskie miasta samodzielności i wielu zadań, a nie wyposażała metropolii w wystarczające dochody. W toku prac w komisjach sejmowych i odpowiedniej podkomisji oraz rozlicznych konsultacjach z organizacjami samorządowymi, projekt przeobraził się w ustawę o związkach metropolitalnych, a Platforma uwzględniła wszystkie uwagi strony samorządowej.

W nowym wydaniu sam wnioskowałem o umieszczenie jej w porządku dziennym obecnego posiedzenia Sejmu. Ustawa umożliwi powołanie przez rząd związku, w porozumieniu z radami miast i powiatów, który będzie koordynował politykę rozwoju, planowanie przestrzenne i będzie organizował komunikację publiczną, a rady miast same wybiorą swoich przedstawicieli do zgromadzenia związku metropolitalnego. Metropolia otrzyma również 5% z PITu, a w skali obecnego GZM ok. 216 mln zł rocznie, co stanowi prawie połowę wydatków miast na komunikację publiczną. Resztę kosztów ma pokryć 4% składka miast, liczona również jako część podatku dochodowego od osób fizycznych. Żałuję tylko, że nie przeszła moja poprawka, która kasowała składkę i określała dochody metropolii na poziomie 8% PIT, 4% CIT i 2% PIT dodatkowo jako premię za porozumienie na okres 5 lat. No ale nie można w życiu mieć wszystkiego od razu…

MW: Górnictwo tak jednoznacznie kojarzone ze Śląskiem jest w bardzo głębokim kryzysie. Tymczasem okazuje się, że prywatni inwestorzy nadal widzą możliwość zarobienia na tej branży. Świadczą o tym choćby 3 oferty na zakup KWK Brzeszcze czy sukces kopalni Silesia. Jakie Panwidzi możliwości uzdrowienia górnictwa?

ZZ: Przy obecnych cenach węgla na rynkach światowych, jak również na rynku krajowym, wszyscy mają straty, również podawana jako przykład kopalnia Silesia. Nowy Prezes Kompanii Węglowej dodatkowo popsuł rynek na węgiel energetyczny wyprzedając zapasy za bezcen. Popsuł interes nie tylko konkurencji ale i sobie. W tej kryzysowej sytuacji trzeba połączyć kapitałowo górnictwo z energetyką w ramach nowej Kompanii Węglowej i co najmniej przejściowo ograniczyć fiskalizm państwa. Węgiel obciąża nie tylko 23% VAT i akcyza, ale ok. 30 innych podatków, parapodatków, opłat koncesyjnych i środowiskowych. Przeszło 7 mld zł rocznie. Czas na decyzje. Jeśli rząd będzie zwlekał z ratunkiem, to spółki węglowe upadną, a 200 tys. miejsc pracy w górnictwie i jego otoczeniu wyparuje. Polskie elektrownie będą natomiast spalać węgiel rosyjski, amerykański czy australijski.

MW: Platforma Obywatelska zaproponowała wprowadzenie podatku dla singli, który miałby zwiększyć liczbę rodzących się dzieci. Sami obywatele wskazują jednak, że nie mają dzieci, gdyż ich na to po prostu nie stać. Czy sądzi Pan, że taki podatek pomoże w zakładaniu rodzin?

ZZ: Podatek od singli rodzaju męskiego, tzw. bykowe, funkcjonował w PRL. Co ciekawe, po wzorce sięga Platforma Obywatelska. Podatek jest żadnym pomysłem. Polska musi zacząć konkurować w gospodarce nowoczesnymi technologiami, innowacyjnością, a nie niskimi placami. Trzeba też umożliwić młodym ludziom zakup czy wynajem mieszkań na dogodnych warunkach. Trzeba też zwiększyć ilość żłobków i przedszkoli. W Wlk. Brytanii Polki rodzą dwukrotnie więcej dzieci!

MW: Uchodźcy to obecnie zdecydowanie najgorętszy temat. Z danych niemieckiego wywiadu wynika, że bojownicy państwa islamskiego przenikają na teren kraju właśnie w tłumie uchodźców. Niedawno mieliśmy zamachy w Tunezji, końcem września w Somalii w wybuchu samochodu-pułapki zginął także Polak. Jak pomóc uchodźcom i zarazem zabezpieczyć się przed terroryzmem?

ZZ: Problem uchodżców trzeba rozwiązywać na miejscu, na Bliskim Wschodzie i w Afryce. Interwencja w Iraku była błędem, takim samym jak próby budowy europejskiej demokracji w Egipcie, Syrii czy w Libii. Odpowiedzialność za to ponoszą Stany Zjednoczone, Wlk. Brytania i Francja, a zapłacą za tę politykę jak zwykle – Niemcy, ale również inni Europejczycy. Straszenie Polaków uchodżcami jest jednak nie do końca uzasadnione. Polska nie jest rajem na ziemi. Uchodżcy z Polski raczej uciekają. Wybierają Niemcy czy Skandynawię. Ale przyjmowanie na siebie przez rząd Ewy Kopacz kwot z rozdzielnika jest błędem i grzechem wobec własnych obywateli i souszników z Grupy Wyszehradzkiej.

MW: Po wprowadzenia zakazu sprzedaży tzw. „śmieciowego jedzenia” powstał czarny rynek handlu w szkołach. Jak rozwiązać ten problem – walczyć z dilerami, a może znieść zakaz?

ZZ: Zakazy związane ze „śmieciowym jedzeniem” poszły za daleko. Przygotowywanie posiłków w szkołach i przedszkolach, jak chce Minister Zdrowia, bez soli i cukru to już kompletny absurd. W Polsce, jak to często bywa, popadamy z jednej skrajności w drugą. Trzeba zdrowo odżywiać nasze dzieci, ale zachować umiar i rozsądek.

MW: Czy i jeśli tak, to jak będzie Pan wspierać dążenia Ślązaków do uzyskania autonomii?

ZZ: Nie chcę wspierać śląskiej autonomii, chcę wspierać autonomię wszystkich polskich regionów. I nawet nie chodzi o pozycję niemieckich landów, wystarczyłoby wzmocnienie samodzielności polskich województw na wzór hiszpański, a nawet – włoski. Sejmik powinien stać się autentycznym parlamentem regionalnym, a zarząd wojewódzki – regionalnym rządem z adekwatnym do nowych zadań budżetem. Wojewodę należałoby ograniczyć do reprezentowania rządu centralnego, nadzoru prawnego nad samorządami i nadzoru nad inspekcjami i strażami oraz zarządzania kryzysowego. Popieram również nadanie językowi śląskiemu statusu języka regionalnego.

MW: Ozusowanie umów cywilno-prawnych spowoduje znaczny wzrost kosztów zatrudnienia, ale nie pensji realnych.  Istnieje prawdopodobieństwo, że w związku z tym coraz więcej osób będzie pracować na czarno. Czy zatem jest to słuszne rozwiązanie?

ZZ: Umowy śmieciowe muszą być ograniczone do normalnego wymiaru, a więc umowy zlecenia do pracy sezonowej, pracy uczniów i studentów, itp. Umowy o dzieło powinny dotyczyć sfery kultury, nauki, dóbr intelektualnych itp. Nie może być tak, że huta zatrudnia ludzi przez agencję pracy tymczasowej! Umowy cywilno-prawne są nadużywane. Zwłaszcza dotyczy to młodych ludzi, którym żaden bank nie udzieli kredytu, nie mówiąc już o zabezpieczeniu społecznym na wypadek choroby. Trzeba też kiedyś zacząć odkładać na emeryturę!

MW: Jakie pańskie działania w minionej kadencji przyniosły największą korzyść dla województwa śląskiego?

ZZ: Uratowaliśmy, razem z górnikami, śląskie kopalnie przed likwidacją. Zmieniliśmy, w sposób istotny, ustawę górniczą. Podobnie angażowałem się na rzecz rodzinnych ogrodów działkowych, które na Śląsku mają długie tradycje. To ogromny paradoks, że ogrody działkowe rozwijały się na ziemiach polskich od 100 lat, a bronić ich przed likwidacją trzeba w niepodległej Rzeczypospolitej. Pomogłem również w poprawieniu i uchwaleniu ustawy aglomeracyjnej. Angażowałem się na rzecz zakładów zbrojeniowych w Gliwicach – Łabędach i w Siemianowicach Śląskich. Większość moich interpelacji i zapytań dotyczyła spraw i problemów mieszkańców naszego regionu.