W Śródmieściu Katowic dominuje ubóstwo, wykluczenie społeczne, przestępczość. Ludzie nie chcą tam mieszkać

W Śródmieściu Katowic dominuje ubóstwo, wykluczenie społeczne, przestępczość: Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2016-2022 jako jedną z dzielnic zdegradowanych w Katowicach wskazuje Śródmieście. Z raportu wynika, że ludzie nie chcą tam mieszkać, a społeczeństwo się starzeje, do tego obszar trapi bezrobocie, ubóstwo i wykluczenie społeczne. Dzielnice niszczy też przestępczość, a obraz tej części miasta dopełnia kiepski stan środowiska i zły stan techniczny budynków. W konsekwencji bardziej atrakcyjne do mieszkania wydają się południowe dzielnice Katowic lub sąsiednie miejscowości.  

Śródmieście ma powierzchnię 275 ha i mieszaka tam 26,517 osób, co stanowi nieco ponad 9 procent mieszkańców Katowic. Dzielnica ma też swoje mocne strony, chociaż tych złych jest znaczeni więcej.

„Atrakcyjność Śródmieścia w sposób pozytywny determinowana jest znaczącym skupieniem charakterystycznych wizytówkowych obiektów Katowic oraz działalności o randze metropolitalnej związanych z kulturą, edukacją, nauką, rozrywką i gastronomią, administracją oraz handlem. Istotnym walorem decydującym o dużej atrakcyjności tego obszaru jest także jego dobra dostępność za pośrednictwem komunikacji zbiorowej. O wysokiej atrakcyjności obszaru Śródmieścia, a w szczególności jego centralnej części, przesądzają również efekty przeprowadzonych przez Miasto prac modernizacyjnych mających na celu odnowę przestrzeni publicznych, głównie w obszarach: Rynek – Al. Korfantego – Rondo oraz ul. Warszawska i 3 Maja”. – czytamy w programie rewitalizacji.  

Dzielnica traci na atrakcyjności szczególnie w trakcie godzin szczytu – porannego i popołudniowego. Nadmiar samochodów (około 60 tys. pojazdów) głównie dotyczy ulic: Mikołowskiej – Grundmanna, Roździeńskiego w połączeniu z DK 86, Francuskiej, Kościuszki. Jest też duży problem z miejscami parkingowymi – w stosunku do ruchu jest bardzo mała ilość parkingów podziemnych, nie ma też kompleksowych rozwiązań z zakresu park & ride. Brakuje również skoordynowanego systemu tras rowerowych.

W latach 2005-2013 ze Śródmieścia ubyło aż 7,5 tys. mieszkańców, występuje też w tej części Katowic znaczna koncentracja osób powyżej 75 roku życia, które ze względu na niskie emerytury i bariery architektoniczne, cechują się ograniczoną aktywnością społeczną.

W dzielnicy występuje też bardzo wysoka koncentracja osób bezrobotnych, w tym bezrobotnych kobiet i osób do 25 roku życia, bezrobotnych długookresowo, bezrobotnych bez kwalifikacji i doświadczenia zawodowego, a także bezrobotnych korzystających z pomocy MOPS.

Mamy do czynienia też z dużą liczbą przestępstw, rozbojów oraz wybryków chuligańskich. Z raportu wynika, że działalności przestępczej „sprzyja” rozwój miejsc i stref związanych z rozrywką oraz przepływem dużej liczby osób (ul. Mariacka, 3 Maja, Stawowa, Mickiewicza, Skargi, Dworcowa). Występują również inne patologie jak narkomania, alkoholizm, prostytucja, przemoc w rodzinie i bezdomność.

Co ciekawe natomiast w Śródmieściu działa duża liczba przedsiębiorstw, w tym mikro przedsiębiorstw.

– Powyższe tendencje wskazują na istotne niedopasowanie między innymi wykształcenia i kwalifikacji zawodowych społeczności zamieszkującej Śródmieście do oferty pracy przedsiębiorstw i instytucji działających na analizowanym obszarze – wskazują urzędnicy w raporcie.

Jeżeli chodzi o warunki mieszkaniowe, to Śródmieście jest postrzegane jako droga dzielnica z kiepską infrastrukturą mieszkaniową. Występuje też brak dobrze urządzonej zieleni i terenów zielonych. Do tego nie ma placów zabaw, a jak są to o niskim standardzie.

W raporcie czytamy  także, że miasto pomimo dużej ilości studentów (60 tys.) nie ma studenckiej atmosfery oraz umiędzynarodowienia. Natomiast infrastruktura kształcenia wyższego i innych obiektów użyteczności publicznej musi zostać poprawiona. To: „umocni pozycję Katowic jako atrakcyjnego miejsca do studiowania i przyciągnięcia młodych ludzi”.

Co należy zrobić?

Wśród ważnych czynników, które mogą pomóc poprawić sytuację w Śródmieściu jest aktywizacja społeczności lokalnej oraz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Praca z młodzieżą, tworzenie szans na rozwój zawodowy i osobowy, rozwijanie zainteresowań i wspieranie pasji dzieci  i młodzieży z rodzin dotkniętych ubóstwem i bezradnością w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Zaangażowanie seniorów w sprawy dzielnicy i aktywnego spędzania wolnego czasu oraz poprawa bezpieczeństwa.

„W odpowiedzi na zdiagnozowane problemy związane z rynkiem pracy i bezrobociem, ważne jest także podjęcie działań mających na celu: zapewnienie dostępu do usług opiekuńczych umożliwiających rodzicom powrót na rynek pracy oraz poprawę jakości kształcenia, zwłaszcza zawodowego. Ze względu na zły stan techniczny wielu budynków w Śródmieściu spowodowany ich wiekiem oraz konieczność ponownego zagospodarowania ich otoczenia, istotne jest również podjęcie działań modernizacyjnych i termomodernizacyjnych, co poza poprawą estetyki miejsca przyczyni się do poprawy warunków lokalowych oraz wzrostu jakości powietrza. Stanowi równocześnie odpowiedź na zidentyfikowane problemy środowiskowe” – czytamy w dokumencie.

Potrzebne jest też tworzenie udogodnień miejskich związanych z funkcjonowaniem w przestrzeni publicznej, terenów zielonych, stref pieszych, rowerowych, układów komunikacyjnych czy ograniczenia poziomu hałasu.